ZAKA NA SADAKA
“Mtu na atuhesabu hivi, kuwa tu watumishi wa Kristo, na mawakili wa siri za Mungu. Hapo tena inayohitajiwa katika mawakili, ndiyo mtu aonekane kuwa mwaminifu.” (1Kor 4:1-2)
Kuna mambo matatu yanayoonekana katika 1Kor 4:1-2.
1. Sisi tu watumishi wa Kristo. 1Kor 4:1ab.
2. Sisi tu mawakili wa siri za Mungu. 1Kor 4:1c.
3. Katika uwakili tunatakiwa kuwa waaminifu. 1Kor 4:2ab.
Utumishi.
Mtumishi ni nani? Mtumishi ni mtu anayemtumikia mwingine au ni mfanyakazi wa mtu mwingine. Kwa hiyo, Neno la Mungu linapotuita sisi “watumishi” maana yake kuwa sisi ni watu wa kumtumikia Yesu Kristo. Sisi ni wafanyakazi wa Yesu Kristo. Kwa kawaida utumishi au ufanyakazi ni kwa kupata malipo. Kwa hiyo, katika utumishi wetu kwa Kristo, yapo malipo. Kuna malipo. Hivyo hatumtumikii Kristo bure. Hatutwangi maji kwenye kinu, au hatupotezi kuni zetu katika kuchochea mawe. Hapana. Kuna mshahara, kuna malipo, yaani kuwepo pale alipo.
Katika makala haya tutaona yale mambo mawili ya mwisho katika 1Kor 4:1-2, yaani, mawakili wa siri za Mungu na uaminifu.
1. Wakili au mawakili.
Mawakili ni sawasawa na kusema “Wawakilishi”. Wakili ni “Mwakilishi”. Mwakilishi ni mtu anyesimama badala ya. Kwa hiyo, sisi tunaitwa mawakili wa siri za Mungu, maana yake, Mungu ameweka siri zake mikononi mwetu. Ametushirikisha katika siri zake.
2. Uaminifu.
Uaminifu kama lilivyotumika katika 1Kor. 4:1-2, maana yake ni kufanya sawasawa kama anavyotaka yule tunaye mwakilisha ambaye si mwingine bali ni Mungu. Mungu ametushirikisha siri zake na anatutaka tuwe waaminifu. Uaminifu katika mambo mawili. Jambo la kwanza, ni sisi wenyewe kuziishi siri hizo, yaani kuzifanyia kazi. Jambo la pili, wakati sisi tunapoziishi siri hizo, tunalazimika kuwashirikisha wengine waweze kuziishi siri hizo. Cha kushangaza zaidi ni kwamba uwakili huu, Mungu hakumpa malaika, bali ametupa sisi wanadamu.
Pamoja na kutuweka kwenye uwakilishi wa siri zake, bado Mungu huyo, ametupendelea sisi kwa kutupa uwakili huu wa mali zake. Kwa nguvu za Roho Mtakatifu, uwakili huu ulimshangaza sana mwimba zaburi mpaka akasema maneno haya; “Mtu ni kitu gani hata umkumbuke, na binadamu hata umwangalie? Umemfanya mdogo punde kuliko Mungu; umemvika taji ya utukufu na heshima; umemtawaza juu ya kazi ya mikono yako; umevitia vitu vyote chini ya miguu yake. Kondoo, na ng’ombe wote pia; naam, na wanyama wa kondeni; ndege wa angani, na samaki wa baharini; na kila kipitacho njia za baharini.” (Zab 8:4-8).
Mungu ndiye muumbaji, na Mungu ndiye mwenye vitu vyote tunavyoviona na tusivyo viona. Hapa ametutolea mfano wa kondoo, ng’ombe, na wanyama wengine, na viumbe vyote vya baharini. Lakini hivyo vyote, Mungu ameviweka chini ya uwakili wa binadamu. Chini ya uwakili wa wewe na mimi.
Hebu tujiulize swali; Hivi, tumewahi kutulia na kutafakari kuwa mali zote tulizo nazo ni mali ya Mungu? Kama hujajua ukweli huu, utajulishwa; na kama ulikuwa unajua, sasa tuthibitishe kwamba mali zote ulizo nazo si zako wewe bali ni za Mungu. Na tumsikilize Mungu mwenyewe anavyosema katika Neno lake; “Fedha ni mali yangu, na dhahabu ni mali yangu, asema Bwana wa Majeshi.” (Hag 2:8). Maana yake, fedha zote tulizo nazo mifukoni mwetu sasa hivi, zilizoko benki, tulizowakopesha watu, na dhahabu zote ni mali ya Mungu. Hata hizo pete, hereni, bangili na mikufu ya dhahabu zote ni mali ya Mungu.
Mungu anasema tena hivi; “Sitatwaa ng’ombe katika nyumba yako, wala beberu katika mazizi yako maana kila hayawani ni wangu na makundi juu ya milima elfu. Nawajua ndege wote wa milima na wanyama wote wa mashamba ni wangu. Kama ningekuwa na njaa singekuambia, maana ulimwengu ni wangu, navyo viujazavyo.” (Zab 50:9-12).
Hapa Mungu anasema, wanyama wote ni mali yake, na kama angekuwa na njaa asingekuambia wewe maana vyote ni vyake. Ng’ombe tulio nao, kondoo tulio nao, punda tulio nao, ngamia tulio nao, mbuzi tulio nao, sungura tulio nao, nguruwe tulio nao, ni mali ya Mungu. Pamoja na kuku na mayai yake, bata, njiwa ni mali ya Mungu.
Mungu anaendelea kusema; “Bwana asipoijenga nyumba waijengao wafanya kazi bure. Bwana asipoulinda mji yeye aulindaye akesha bure.” (Zab 127:1). Nini maana yake? Maana yake ni kwamba, hata majumba tuliyo nayo ni mali yake. Maana kama Yeye asingejenga, sisi tusingekuwa na majumba hayo, na bado ni yeye anayeyalinda majumba hayo. Yeye ndiye anayelinda mali hizi tulizo nazo. Hii ni kusisitiza kuwa, vyote tulivyo navyo vimetoka kwa Mungu na bado vipo chini ya uangalizi wa Mungu. Ndiye anayevitunza na kuvilinda. Hii ni pamoja na uzima wako na afya yako.
Sasa huenda tunazidi kuelewa kuwa mali zote tulizo nazo ni mali ya Mungu. Swali linakuja; Je, nikwa nini sasa Mungu ametupa uwakili wa mali zake? Bwana Mungu ametupa sisi uwakili wa mali zake kwa sababu ya pamoja na hizi zifuatazo:
1. Sababu ya kwanza ni upendo wa Mungu kwetu Mungu anatupenda sana.
2. Pamoja na kutupenda kama tulivyo, bado pia Bwana Mungu anataka sisi tumtolee hizi mali zetu, na ndio maana Neno la Mungu linasema hivi; “Mheshimu Bwana kwa mali yako na kwa amlimbuko ya mazao yako yote.” (Meth 3:9)
Hebu na tujiulize maswali na kuyajibu mioyoni mwetu. Hivi sisi/mimi ni wakili mwaminifu? Je, ni wakili ambaye ninatumia mali za Bwana sawasawa na makusudi ya Mungu? Au, je, mimi ni wakili mbadhirifu? Wakili mchoyo? Wakili mbinafsi?
Ukweli ni kwamba wengi wetu si mawakili waaminifu. Ni mawakili wenye choyo na tumekuwa au hatumtolei Bwana kabisa au tumekuwa tukimtolea yale ambayo ni sehemu ndogo sana ya mali zetu.
Hebu tumsikilize Mungu mwenyewe anavyosema. “Tokea siku za Baba zenu, mmegeuka upande mkayaacha maagizo yangu wala hamkuyashika. Nirudieni mimi nami nitawarudia ninyi, asema Bwana wa majeshi. Lakini ninyi mwasema, turudi kwa namna gani? Je, mwanadamu atamwibia Mungu? Lakini ninyi mnaniibia mimi. Lakini ninyi mwasema, tumekuibia kwa namana gani? Mmeniibia zaka na dhabihu (sadaka). Ninyi mmelaaniwa kwa laana, maana mnaniibia mimi, naam, taifa hili lote.” (Mal 3:7-9); yaani wale wote wasiotoa zaka na sadaka, wamelaaniwa kwa maana wanamuibia Mungu.
Mungu anatuambia sisi kwamba tunaendelea kufanya yaleyale ambayo baba zetu waliyafanya. Maana hatutimizi maagizo yake. Baba zetu hawakutimiza maagizo ya Mungu, na sisi pia. Badala ya kubadilika, tunaendeleza moto ule ule wa wazazi wetu. Hatuyatimizi maagizo ya Mungu. Kutokana na kutotimiza maagizo yake, Mungu anasema tumrudie ili naye aturudie sisi. (Mal 3:7).
Kitu cha pili, anachosema Mungu katika Mal 3:7-9, ni kwamba anashangaa mwanadamu kumuibia Mungu. Mungu anashangaa maana kitendo cha mwanadamu kumuibia, sio tu kitendo kisicho faa, bali ni kitendo cha kutisha. Kitendo hicho kinatisha kiasi kwamba hata sisi wanadamu wenyewe tumeshikwa na mshangao hee! Mungu, tumekuibia kwa namana gani? Mungu anatuambia; “Mmeniibia zaka na sadaka.” (Mal 3:8)
Jambo la tatu, ambalo Mungu anaendelea kutuambia sisi wanadamu ambao tu mawakili wa mali zake katika Mal 3:7-9, ni kwamba; “Ninyi mmelaaniwa kwa laana maana mnaniibia mimi.” Wote ambao hatutoi zaka na sadaka tumelaaniwa kwa laana, maana ni wezi, kwani tunamuibia Mungu. (Mal 3:9).
Mungu anataka tumtolee zaka na sadaka. Haishii hapo tu kwa kutaka tumtolee zaka na sadaka, bali anatuambia waziwazi kwamba tusipotoa zaka na sadaka sisi ni wezi. Haishii hapo tu kwa sisi kubaki tu kwenye wizi bali tunalaaniwa, yaani tunpata laana. Hapa ni vema tuelewe vizuri, sio kwamba, tusipotoa zaka na sadaka Mungu atatulaani, la hasha. Isipokuwa kile kitendo chenyewe cha kutotoa zaka na sadaka, ni kibali tosha cha kutupatia laana. Mungu ndiye anayesema maneno haya.
Zaka na sadaka.
Maana ya zaka na sadaka na kazi zake.
Zaka.
Zaka ni kiwango maalumu kawaida ni 10%, ambacho wakili, yaani kila mmoja wetu, anapaswa kumtolea Mungu kutokana na mapato yake yote. Iwe ni pato la saa moja, siku moja, wiki moja, mwezi moja, au mwaka moja. Ni kiwango maalumu, 10%. Ni kama kodi.
Katika Agano la Kale, watu walikuwa hawaruhusiwi kuanza kutumia mapato yao yawe ya mashambani, ya wanyama, au fedha au dhahabu mpaka kwanza wametoa zaka. Na katika Agano la Kale, zaka hiyo ilikuwa ni asilimia kumi. (10%). “Na katika wana wa Lawi nao, wale waupatao ukuhani, wanaamri kutwaa sehemu ya kumi kwa watu wao, yaani ndugu zao kwa agizo la sheria, ijapokuwa wametoka katika viuno vya Ibrahimu.” (Ebr 7:5). Hiyo asilimia kumi walikuwa wamepewa Walawi wale ambao baadaye walikuwa makuhani, au waliokuwa wafanyakazi katika hekalu, katika Hema ya Bwana. Zaka zilikuwa zikitolewa kwa ajili ya hawa Walawi.
Katika makabila 12 ya Waisraeli, 11 yalikuwa na urithi. Lakini hawa Walawi, urithi wao ulikuwa Bwana mwenyewe pamoja na zaka na sadaka. Kila muisraeli alilazimika kutoa asilimia 10 ya mapato yake yote na kupeleka kwa hawa Walawi.
Kwa vile zaka ni mali ya Bwana, kila mtu alilazimika kutoa zaka bila kukosa. Ikiwa mtu angeshindwa kulipa zaka kutokana na sababu yeyote ile, mtu yule alipaswa kuifidia zaka ile kwa kutoa kile kiwango cha asilimia kumi na juu yake angeongeza tena asilimia 5. (Walawi 27:31). Zaka haikuwa kitu cha mchezo mchezo. Ilikuwa ni lazima. Mtu alikuwa na haki ya kutumia mali zake baada tu ya mtu huyo kutoa zaka, wala sio kabla ya hapo. Je, wewe unafanya hivyo? Hii inamaana hata sisi tusingeanza kutumia mishahara au mapato yetu mpaka kwanza tuwe tumetoa zaka. Hivyo ndivyo linavyoagiza Neno la Mungu.
Sadaka.
Kuna sadaka za aina tatu;
1. Sadaka za shukrani: “Mtolee Mungu dhabihu za kushukuru, mtimizie aliye juu nadhiri zako.” (Zab 50:14)
2. Sadaka za wahitaji: yaani masikini. (Mdo 3:1-3)
3. Sadaka za sifa: “Basi kwa ajili yake Yeye (Yesu) na tumpe Mungu dhabihu za sifa daima yaani tunda la midomo iiungamayo jina lake.” (Ebr 13:15)
Nini maana za sadaka ya sifa? Sadaka za sifa ni pale ambapo mtu unakabiliwa na mambo magumu, mambo ya kukatisha tamaa, lakini bado unaweza kumsifu Mungu. Mfano ni ule wa yale yaliyomsibu Ayubu. Ayubu baada ya kufiwa na watoto wake wote na kupoteza mali zake zote, lakini bado alibaki akimsifu Mungu akisema; “Bwana ndiye aliyetoa, na yeye amechukuwa, jina la Bana libarikiwe.” (Ayu 1:21).
Mfano mwingine ni ule wa Paulo na Sila. Walikamatwa, walipigwa na walitiwa gerezani. Wakati wakiwa gerezani huku miili ikiwauma kutokana na mapigo, wakiwa wamekata tamaa kama vile Mungu wao hayupo, usiku walianza kumsifu Mungu. Waliimba na kumsifu Mungu huku wafungwa wengine wakiwashangaa kwani ilikuwa si kitu cha rahisi. “Lakini panapo usiku wa manane Paulo na Sila walikuwa wanamuomba Mungu na kumuimbia nyimbo za kumsifu na afungwa wengine walikuwa wakiwasikiliza.” (Mdo 16:25). Baadaye milango ya gereza ilifunguka, na aliachiwa.
Sadaka zitakazo elezewa katika makala hii ni sadaka za Shukrani. Zab. 50:14.
Kazi ya Zaka na Sadaka.
Zaka na sadaka ni za muhimu sana kwani kupitia Zaka na Sadaka ndipo Habari Njema za ufalme wa Mungu zimetangazwa na kuendelezwa hapa duniani sawasawa na maagizo ya Bwana Yesu aliyotuagiza akisema, “Enendeni ulimwenguni mwote mkaihubiri Injili kwa kila kiumbe. Aaminiye na kubatizwa ataokoka. Asiye amini atahukumiwa.” (Mk 16:15-16).
Wengi wa waamini wanayo mawazo potofu na kusema si kazi yao ya kutoa zaka na sadaka bali ni kazi ya wazungu. Itikadi hiyo ni ya kizamani na imepitwa na wakati. Wengi wanaotoa zaka na sadaka kule ulaya ni wakulima na wafanyakazi wa kawaida kama wengi wetu tulivyo. Lakini wamegundua kuwa mishahara yao na mali zao ni mali za Mungu. Wameamua kutoa zaka na sadaka hadi Injili ikatufikia. Mbali na kuifanya Injili ienee duniani, zaka na sadaka hutumika katika kulitegemeza kanisa kwa kuleta maendeleo ya kimwili na ya kiroho kwa watu. Kwa mantiki hiyo, ni lazima kutoa zaka na sadaka.
Kulingana na Mal. 3:8, wale wote wasiotoa zaka na sadaka ni wezi. Wizi upo wa aina mbili. Wizi wa kwanza ni ule wa kuiba kidogokidogo, yaani kudokoadokoa. Mfano, kuna mtu kaweka gunia lake la mahindi sehemu fulani, na wewe unaenda kuiba kidogokidogo, leo debe, kesho kilo40, keshokutwa debe mbili hadi guia lote linaisha. Wizi wa aina ya pili ni ule wa kuiba jumla. Mfano, mtu ameweka gunia lake la mahindi pale, na wewe unaenda kulibeba lote na kuondoka nalo. Hivyo basi, mtu akiwa anaiba kidogokidogo au jumla, ni mwizi tu, kwani wizi ni wizi tu.
Hata katika kumuibia Mungu tupo wezi wa aina mbili. Kuna wezi wanaomuibia Mungu kidogokidogo, yaani wanatoa zaka na sadaka kiduchu. Wenyewe wanaona inatosha bwana. Mfano, mtu anazo shilingi elfu mbili, anachenji ili atoe shilingi mia na zilizobakiza mfukoni atazitumia kwa kunywea pombe mara atokapo kanisani. Kwa jinsi hiyo, wewe ni mwizi.
Mwingine hatoi kabisa huku akijipa moyo kwa kujidanganya kwa maneno mbalimbali pamoja na haya yafuatayo. Utasikia mtu akisema hivi; “Aah bwana wee, hata hii sadaka au zaka hii kidogo natoa kwa basi tu. Kwanza Paroko wetu ananikwaza sana. Pesa zetu tunazo mpa anasaidia ndugu zake. Kwanza ashukuru hata hiki kidogo ninachotoa.”
Ukweli ni kwamba kwa suala la kutoa sadaka na zaka si suala la paroko au padre fulani. Sio suala la hiari bali ni suala la lazima. Ni Mungu anayetaka wewe utoe zaka na sadaka. Anatutaka tutoe zaka na sadaka kwa sababu yeye ndiye aliyetupa vitu hivyo. Ni kwa sababu hiyo. Ametupa wanyama, mishahara, majumba, mali na vitu vingine vya thamani ili tumtolee zaka na sadaka. Hivyo, hatuna sababu yeyote ya msingi ya kutokutoa zaka na sadaka.
Mwingine utamsikia akisema “Aah bwana wee, mimi sitoi sadaka wala zaka. Kisa? Kwanza mshahara wangu ni mdogo. Hautoshi mimi na mke wangu wala na watoto wangu. Sasa nitatoaje zaka na sadaka?”
Ndugu zangu, hebu tuyasikie maneno ya Mungu; “Aliye muaminifu katika lililo dogo sana, huwaminifu katika lililo kubwa pia. Na aliye dhalimu katika lililo dogo, huwa dhalimu katika lililo kubwa pia.” (Lk 16:10). Mfano, ikiwa katika mshahara wako wa sasa wa shilingi 30,000/= unashindwa kutoa zaka ya Sh. 3,000/= kwa mwezi, Mungu gani atakayekupa wewe mshahara wa Sh. 500,000/= ili baadae umtolee zaka ya Sh. 50,000/= kwa kila mwezi, wakati wewe unashindwa kutoa Sh. 3,000/= katika mshahara wako wa Sh. 30,000/=? Haiwezekani. Ndiyo maana Mungu amekudhibiti, huwezi kupata mshahara mkubwa. Na hupati ng’o.
Kazi ya zaka ni kufungua baraka za mbinguni. (Mal. 3:10) Milango ya mibaraka ya mbinguni inafunguliwa na zaka na sadaka tunazotoa. Kwa vile wewe hutoi zaka, huwezi kubarikiwa. Hutapata mshahara mkubwa, hutapata pato la kutosha. Utabaki hapohapo ulipo, na kuendelea kulalamika tu kila siku. Maana wewe ni mchoyo.
Mfano, wazazi wanaweza kujua kwamba mtoto wao fulani atakapokuwa mkubwa hawezi kutunza fedha, hasa kutokana na matumizi ya fedha ndogondogo wanazompa mtoto wao. Mathalani, wamempa mtoto wao Sh. 2000/= kwa matumizi ya wiki, eti baada ya siku mbili anakuja na kulalamika kuwa ile hela imeisha. Unampa hela nyingine na baada ya siku moja anakuja tena akilalamika tena. Hii inonyesha jinsi mtoto asivyoweza kutunza fedha, na hata akiwa mkubwa hali itakuwa ni hiyo hiyo, kwani atakuwa mbadhilifu.
Na Mungu ni hivyo hivyo. Kesha kujua wewe kutokana na mshahara wako wa Sh. 30,000/= ambao unaupata sasa hivi, na kushindwa kumtolea zaka na sadaka. Kesha kujua wewe ni mchoyo na anauhakika akikupa Sh. 1,000,000/= huwezi na hutakuwa tayari kutoa laki moja kama sehemu yako ya zaka kwa kila mwezi. Kwa hivyo unabaki kama ulivyo. Kila siku njaa, kila siku tabu, kila siku madeni, kila siku malalamiko na kila siku kukosa amani. Sababu yenyewe mshahara mdogo. Hiyo ndiyo laana ya ufukara. Ndugu, tusipotoa zaka na sadaka, tunapata laana, na laana yenyewe ni ufukara.
Mungu kwa kinywa cha nabii Hagai anatuambia; “Ninyi msiotoa zaka na sadaka, mtapanda mbegu nyingi, mtavuna kidogo. Mtakula lakini hamtashiba, mtakunywa lakini hamtajazwa na vinywaji. Mtajivika nguo lakini hamtapata joto, na yeye atakayepata mshahara atapata mshahara ili autie kwenye mfuko uliotobokatoboka.” (Hag 1:6)
Ndugu yangu, unalalamika mshahara hautoshi, au pato unalopata halitoshi, ndio! Unalalamika njaa, ndio! Unalalamika unapanda kwa wingi na kupata kidogo, ndio! Hiyo ni laana ya ufukara, kwa sababu hutaki kumtolea Mungu. Tunamuibia Mungu zaka na sadaka. Neno la Mungu linasema hivyo.
Hivyo, kama bado hujafunguka kwa kumtolea Mungu zaka na sadaka kwa kujisingizia au kujibandikizia vijisababu visivyo vya msingi pamoja na kwamba pato lako ni kidogo. Mungu hatokubariki zaidi ya hapo ulipo mpaka umeanza kuwa muaminifu. Maana kama katika Sh. 1,000/= unashindwa kumpa Sh. 100/= kwa kila mwezi, amini Mungu hatokupa 100,000/= kwa sababu anajua hutakuwa tayari kumtolea Sh. 10,000/= kwa kila mwezi. Mwenye akili timamu anajua ukweli huo.
Na wewe ndugu yangu unayesema, “mimi sitoi zaka na sadaka, ninatoa kidogo tu eti kwa sababu paroko ananikwaza, eti matumizi yake siyapendi sijui nini na nini”, hebu sikiziliza Mungu anavyokuambia sasa. “Msihukumu msije mkahukumiwa, kwakuwa hukumu ile muhukumuyo ndiyo mtakayo hukumiwa, na kipimo kile mpimiacho, ndicho, mtakacho pimiwa.” (Mt. 7:1-2). Usiache kutoa zaka eti unakwazwa na matumizi ya paroko au padre fulani, la hasha. Neno lina sema usihukumu usije ukahukumiwa, pili, kipimo kile mpimiacho ndicho mtakachopimiwa. Ndiyo maana baraka, mapato katika nyumba yako yamepungua. Unahangaika, umekata tamaa maana kile unachopimia ndicho Mungu anachokupimia.
Yesu kama Mungu, kwa vile ilikuwa ni sehemu ya sheria, naye alitoa zaka na sadaka. Ikiwa huyu Yesu tunayemfuata, tayari ametoa zaka na sadaka, wewe ni nani ushindwe na hata ukatae kutoa zaka na sadaka? Yesu na mitume walitoa zaka na sadaka. (Mt 17:24-27). Hivyo, narudia tena kwa kusema, tusipotoa zaka na sadaka, sisi ni wezi na tunapokea laana ya ufukara.
KANUNI ZA MSINGI ZA UTOAJI WA KIKRISTO
Kwa kuwa utoaji wa kweli wa Kikristo unatokana na neema ya Mungu ambayo ni lazima kuiomba, neema itendayo kazi ndani ya muumini, ni wazi kwamba utoaji wa kweli wa Kikristo hububujika kutokana na uhusiano mwema wa mtu na Mungu. Wakristo wa Mekadonia (2 Kor. 8:12), walikuwa katika njia sahihi maana, ”……kwanza walijitoa nafsi zao kwa Bwana…” Mambo mengine yote yanatokana na hatua hii.
Zifuatazo ni kanuni nyingine mbili zisizo epukika:
Kwanza, ni lazima kuwepo na NIA YA HIARI. (2 Kor. 8:12). Nia ya hiari husababish kutoa kwa ukunjufu wa moyo ambako ndiko Mungu apendako. “Kila mtu na atende kama alivyokusudia moyoni mwake, si kwa huzuni, wala si kwa lazima; maana Mungu humpenda yeye atoaye kwa moyo wa ukunjufu.” (2 Kor 9:7). Kutoa bila maning’uniko, kinyongo, au kulazimishwa ikiwa kuna NIA ya HIARI. Utoaji uwe wa furaha siyo mzigo. Utayari wa NIA hufanya tendo la utoaji liwe la ibada ya kweli.
Pili, Paulo mtume, anatamka kwamba penye nia ya hiari “hukubaliwa kwa kadiri ya alivyonavyo mtu, si kwa kadiri asivyonavyo.” Utoaji wa kadiri ya uwezo wa mtu ni kanuni inayofundishwa katika Biblia nzima. Ndiyo maana utoaji wa fungu la kumi ni njia bora ya utoaji; inafanya mzigo ubebwe kwa usawa. Mungu hupokea kile kilichotolewa kwa roho safi ikiwa kimetolewa kulingana na uwezo wa mtu.
Ukweli huu unathibitishwa na tendo la Yesu kumsifia yule mjane ambaye akiweka sarafu ndogo mbili katika sanduku la sadaka. (Mk 12:42-44). Mbele ya Yesu, huyu mjane alitoa zaidi ya wale matajiri ambao wameleta fedha nyingi za ziada. Ila yule majane aliweka fedha zote alizokuwa nazo. MUNGU HAANGALII KIASI KILICHOTOLEWA BALI KILE KILICHOSALIA.
Katika 2 Kor 9:6, Mtume Paulo anatumia kanuni ya kulima ambayo inafanana na utoaji wa Kikristo. Mkulima apandaye mbegu kidogo, hawezi kutarajia mavuno makubwa. Ni pale apandapo mbegu za kutosha, na ikiwa hali ni nzuri, anaweza kutarajia mavuno tele. Kwa njia hiyo hiyo, Mtume Paulo anasema muumini anapotoa kulingana na alivyo navyo, na akifanya hivyo kwa moyo mkunjufu kwa Mungu, kile atoacho kinakuwa kama mbegu iliyopandwa kwenye udongo. Haitaonekana tena bali kutokana na hiyo mbegu, mavuno yatachipuka kulingana na mbegu zilizopandwa.
Wakulima ni wenye hekima kuliko wakristo wengi. Hata kunapokuwa na upungufu wa chakula, wao wanapanda mbegu kwani wanajua kwamba pasipo kupanda, hakuna kuvuna. Lazima ieleweke kwamba hatupaswi kutoa ili tupate. Nia kama hiyo haikubaliki mbele za Mungu. Tunatoa kwa sababu ni haki kutoa. Mungu ndiye asitawishaye mavuno. Tunamwachia yeye matokeo. Baraka ya Mungu ni zaidi ya fedha na inaenea katika sehemu zote za maisha yetu.
NEEMA YA KUTOA
Mungu anataka watu wake wabarikiwe kwa njia ya kutoa. Lakini inawezekana kutoa bila kupata baraka kwa sababu NIA ni ya muhimu, na Mungu anatazama moyo.
§ Utoaji usio mpendeza Mungu;
1. Kutoa kwa nia ya kujionyesha kwa watu (Mt.6:1-4)
2. Kutoa kwa huzuni (2 Kor. 9:7)
3. Kutoa kisheria (Mt. 23:23)
4. Kutoa ili kupata (Efe 6:1)
5. Kutoa kidogo kuliko pato lako halisi (Mt. 12:42-44)
§ Utoaji unaompendeza Mungu:
1. Kutambua kwamba vyote tulivyonavyo vyatoka kwake (1 Nya. 29:14)
2. Kumtolea Mungu
3. Kutoa kwa furaha toka moyoni. (2 Kor. 9:7)
4. Kutoa kwa ukarimu, kadiri Bwana alivyokufanikisha. (Rum. 12:8)
HITIMISHO.
Baada ya kusoma kwa makini haya yote, Mungu mwema, mabaye anataka sasa uanze maisha mapya, anakuomba sana kuanza kufanya toba ya dhati endapo kwa muda mrefu hukuwa unatoa zaka na sadaka inavyostahili kwa Mungu. Toba hii ihitimishwe kwa kupokea vema na sahihi na kwa ibada sakramenti ya Kitubio ili kupata msamaha wa Mungu. Mungu atakusamehe makosa yako yote na kusahau dhambi zako zote, na hivyo kukupatia neema ya utakaso na kuwa kiumbe kipya na kuanza sasa maisha mapya. Baada ya hapo, anza sasa bila kuchelewa kutoa zaka na sadaka kwa UAMINIFU WAKO WOTE, TENA KWA FURAHA BILA HUZUNI WALA KUREGEA TENA.
Mungu anatuambia kwa kinywa cha Mt. Paulo; “Kwa maana hatukuja na kitu duniani, tena hatuwezi kutoka na kitu.” (1 Tim. 6:7), Ayubu anaongezea kwa kusema; “Mimi nilitoka tumboni mwa mama yangu nili uchi, nami nitarudi tena huko nili uchi vile vile.” (Ayu. 1:21). Ukweli huu unadhihirishwa na maneno yafuatayo; “Kwa maana sisi, wenyeji wetu uko mbinguni..” (Fil 3:20). Kristu anatutahadharisha akisema; “Kwani atafaidiwa nini mtu akiupata ulimwengu wote, na kupata hasara ya nafsi yake?” (Mt. 16:26). Dunia na fahari yake yote itapita, lakini Neno la Bwana halitapita. Angalia usiwe unajiwekea hazina duniani na kuja kuambiwa kama alivyoambiwa tajiri mpumbavu “ Mpumbavu wewe, usiku huu wa leo wanataka roho yako! Na vitu ulivyojiwekea tayari vitakuwa vya nani?” (Lk. 12:20).
SIFA NA UTUKUFU NI KWA MUNGU. ALELUYA
“Mtu na atuhesabu hivi, kuwa tu watumishi wa Kristo, na mawakili wa siri za Mungu. Hapo tena inayohitajiwa katika mawakili, ndiyo mtu aonekane kuwa mwaminifu.” (1Kor 4:1-2)
Kuna mambo matatu yanayoonekana katika 1Kor 4:1-2.
1. Sisi tu watumishi wa Kristo. 1Kor 4:1ab.
2. Sisi tu mawakili wa siri za Mungu. 1Kor 4:1c.
3. Katika uwakili tunatakiwa kuwa waaminifu. 1Kor 4:2ab.
Utumishi.
Mtumishi ni nani? Mtumishi ni mtu anayemtumikia mwingine au ni mfanyakazi wa mtu mwingine. Kwa hiyo, Neno la Mungu linapotuita sisi “watumishi” maana yake kuwa sisi ni watu wa kumtumikia Yesu Kristo. Sisi ni wafanyakazi wa Yesu Kristo. Kwa kawaida utumishi au ufanyakazi ni kwa kupata malipo. Kwa hiyo, katika utumishi wetu kwa Kristo, yapo malipo. Kuna malipo. Hivyo hatumtumikii Kristo bure. Hatutwangi maji kwenye kinu, au hatupotezi kuni zetu katika kuchochea mawe. Hapana. Kuna mshahara, kuna malipo, yaani kuwepo pale alipo.
Katika makala haya tutaona yale mambo mawili ya mwisho katika 1Kor 4:1-2, yaani, mawakili wa siri za Mungu na uaminifu.
1. Wakili au mawakili.
Mawakili ni sawasawa na kusema “Wawakilishi”. Wakili ni “Mwakilishi”. Mwakilishi ni mtu anyesimama badala ya. Kwa hiyo, sisi tunaitwa mawakili wa siri za Mungu, maana yake, Mungu ameweka siri zake mikononi mwetu. Ametushirikisha katika siri zake.
2. Uaminifu.
Uaminifu kama lilivyotumika katika 1Kor. 4:1-2, maana yake ni kufanya sawasawa kama anavyotaka yule tunaye mwakilisha ambaye si mwingine bali ni Mungu. Mungu ametushirikisha siri zake na anatutaka tuwe waaminifu. Uaminifu katika mambo mawili. Jambo la kwanza, ni sisi wenyewe kuziishi siri hizo, yaani kuzifanyia kazi. Jambo la pili, wakati sisi tunapoziishi siri hizo, tunalazimika kuwashirikisha wengine waweze kuziishi siri hizo. Cha kushangaza zaidi ni kwamba uwakili huu, Mungu hakumpa malaika, bali ametupa sisi wanadamu.
Pamoja na kutuweka kwenye uwakilishi wa siri zake, bado Mungu huyo, ametupendelea sisi kwa kutupa uwakili huu wa mali zake. Kwa nguvu za Roho Mtakatifu, uwakili huu ulimshangaza sana mwimba zaburi mpaka akasema maneno haya; “Mtu ni kitu gani hata umkumbuke, na binadamu hata umwangalie? Umemfanya mdogo punde kuliko Mungu; umemvika taji ya utukufu na heshima; umemtawaza juu ya kazi ya mikono yako; umevitia vitu vyote chini ya miguu yake. Kondoo, na ng’ombe wote pia; naam, na wanyama wa kondeni; ndege wa angani, na samaki wa baharini; na kila kipitacho njia za baharini.” (Zab 8:4-8).
Mungu ndiye muumbaji, na Mungu ndiye mwenye vitu vyote tunavyoviona na tusivyo viona. Hapa ametutolea mfano wa kondoo, ng’ombe, na wanyama wengine, na viumbe vyote vya baharini. Lakini hivyo vyote, Mungu ameviweka chini ya uwakili wa binadamu. Chini ya uwakili wa wewe na mimi.
Hebu tujiulize swali; Hivi, tumewahi kutulia na kutafakari kuwa mali zote tulizo nazo ni mali ya Mungu? Kama hujajua ukweli huu, utajulishwa; na kama ulikuwa unajua, sasa tuthibitishe kwamba mali zote ulizo nazo si zako wewe bali ni za Mungu. Na tumsikilize Mungu mwenyewe anavyosema katika Neno lake; “Fedha ni mali yangu, na dhahabu ni mali yangu, asema Bwana wa Majeshi.” (Hag 2:8). Maana yake, fedha zote tulizo nazo mifukoni mwetu sasa hivi, zilizoko benki, tulizowakopesha watu, na dhahabu zote ni mali ya Mungu. Hata hizo pete, hereni, bangili na mikufu ya dhahabu zote ni mali ya Mungu.
Mungu anasema tena hivi; “Sitatwaa ng’ombe katika nyumba yako, wala beberu katika mazizi yako maana kila hayawani ni wangu na makundi juu ya milima elfu. Nawajua ndege wote wa milima na wanyama wote wa mashamba ni wangu. Kama ningekuwa na njaa singekuambia, maana ulimwengu ni wangu, navyo viujazavyo.” (Zab 50:9-12).
Hapa Mungu anasema, wanyama wote ni mali yake, na kama angekuwa na njaa asingekuambia wewe maana vyote ni vyake. Ng’ombe tulio nao, kondoo tulio nao, punda tulio nao, ngamia tulio nao, mbuzi tulio nao, sungura tulio nao, nguruwe tulio nao, ni mali ya Mungu. Pamoja na kuku na mayai yake, bata, njiwa ni mali ya Mungu.
Mungu anaendelea kusema; “Bwana asipoijenga nyumba waijengao wafanya kazi bure. Bwana asipoulinda mji yeye aulindaye akesha bure.” (Zab 127:1). Nini maana yake? Maana yake ni kwamba, hata majumba tuliyo nayo ni mali yake. Maana kama Yeye asingejenga, sisi tusingekuwa na majumba hayo, na bado ni yeye anayeyalinda majumba hayo. Yeye ndiye anayelinda mali hizi tulizo nazo. Hii ni kusisitiza kuwa, vyote tulivyo navyo vimetoka kwa Mungu na bado vipo chini ya uangalizi wa Mungu. Ndiye anayevitunza na kuvilinda. Hii ni pamoja na uzima wako na afya yako.
Sasa huenda tunazidi kuelewa kuwa mali zote tulizo nazo ni mali ya Mungu. Swali linakuja; Je, nikwa nini sasa Mungu ametupa uwakili wa mali zake? Bwana Mungu ametupa sisi uwakili wa mali zake kwa sababu ya pamoja na hizi zifuatazo:
1. Sababu ya kwanza ni upendo wa Mungu kwetu Mungu anatupenda sana.
2. Pamoja na kutupenda kama tulivyo, bado pia Bwana Mungu anataka sisi tumtolee hizi mali zetu, na ndio maana Neno la Mungu linasema hivi; “Mheshimu Bwana kwa mali yako na kwa amlimbuko ya mazao yako yote.” (Meth 3:9)
Hebu na tujiulize maswali na kuyajibu mioyoni mwetu. Hivi sisi/mimi ni wakili mwaminifu? Je, ni wakili ambaye ninatumia mali za Bwana sawasawa na makusudi ya Mungu? Au, je, mimi ni wakili mbadhirifu? Wakili mchoyo? Wakili mbinafsi?
Ukweli ni kwamba wengi wetu si mawakili waaminifu. Ni mawakili wenye choyo na tumekuwa au hatumtolei Bwana kabisa au tumekuwa tukimtolea yale ambayo ni sehemu ndogo sana ya mali zetu.
Hebu tumsikilize Mungu mwenyewe anavyosema. “Tokea siku za Baba zenu, mmegeuka upande mkayaacha maagizo yangu wala hamkuyashika. Nirudieni mimi nami nitawarudia ninyi, asema Bwana wa majeshi. Lakini ninyi mwasema, turudi kwa namna gani? Je, mwanadamu atamwibia Mungu? Lakini ninyi mnaniibia mimi. Lakini ninyi mwasema, tumekuibia kwa namana gani? Mmeniibia zaka na dhabihu (sadaka). Ninyi mmelaaniwa kwa laana, maana mnaniibia mimi, naam, taifa hili lote.” (Mal 3:7-9); yaani wale wote wasiotoa zaka na sadaka, wamelaaniwa kwa maana wanamuibia Mungu.
Mungu anatuambia sisi kwamba tunaendelea kufanya yaleyale ambayo baba zetu waliyafanya. Maana hatutimizi maagizo yake. Baba zetu hawakutimiza maagizo ya Mungu, na sisi pia. Badala ya kubadilika, tunaendeleza moto ule ule wa wazazi wetu. Hatuyatimizi maagizo ya Mungu. Kutokana na kutotimiza maagizo yake, Mungu anasema tumrudie ili naye aturudie sisi. (Mal 3:7).
Kitu cha pili, anachosema Mungu katika Mal 3:7-9, ni kwamba anashangaa mwanadamu kumuibia Mungu. Mungu anashangaa maana kitendo cha mwanadamu kumuibia, sio tu kitendo kisicho faa, bali ni kitendo cha kutisha. Kitendo hicho kinatisha kiasi kwamba hata sisi wanadamu wenyewe tumeshikwa na mshangao hee! Mungu, tumekuibia kwa namana gani? Mungu anatuambia; “Mmeniibia zaka na sadaka.” (Mal 3:8)
Jambo la tatu, ambalo Mungu anaendelea kutuambia sisi wanadamu ambao tu mawakili wa mali zake katika Mal 3:7-9, ni kwamba; “Ninyi mmelaaniwa kwa laana maana mnaniibia mimi.” Wote ambao hatutoi zaka na sadaka tumelaaniwa kwa laana, maana ni wezi, kwani tunamuibia Mungu. (Mal 3:9).
Mungu anataka tumtolee zaka na sadaka. Haishii hapo tu kwa kutaka tumtolee zaka na sadaka, bali anatuambia waziwazi kwamba tusipotoa zaka na sadaka sisi ni wezi. Haishii hapo tu kwa sisi kubaki tu kwenye wizi bali tunalaaniwa, yaani tunpata laana. Hapa ni vema tuelewe vizuri, sio kwamba, tusipotoa zaka na sadaka Mungu atatulaani, la hasha. Isipokuwa kile kitendo chenyewe cha kutotoa zaka na sadaka, ni kibali tosha cha kutupatia laana. Mungu ndiye anayesema maneno haya.
Zaka na sadaka.
Maana ya zaka na sadaka na kazi zake.
Zaka.
Zaka ni kiwango maalumu kawaida ni 10%, ambacho wakili, yaani kila mmoja wetu, anapaswa kumtolea Mungu kutokana na mapato yake yote. Iwe ni pato la saa moja, siku moja, wiki moja, mwezi moja, au mwaka moja. Ni kiwango maalumu, 10%. Ni kama kodi.
Katika Agano la Kale, watu walikuwa hawaruhusiwi kuanza kutumia mapato yao yawe ya mashambani, ya wanyama, au fedha au dhahabu mpaka kwanza wametoa zaka. Na katika Agano la Kale, zaka hiyo ilikuwa ni asilimia kumi. (10%). “Na katika wana wa Lawi nao, wale waupatao ukuhani, wanaamri kutwaa sehemu ya kumi kwa watu wao, yaani ndugu zao kwa agizo la sheria, ijapokuwa wametoka katika viuno vya Ibrahimu.” (Ebr 7:5). Hiyo asilimia kumi walikuwa wamepewa Walawi wale ambao baadaye walikuwa makuhani, au waliokuwa wafanyakazi katika hekalu, katika Hema ya Bwana. Zaka zilikuwa zikitolewa kwa ajili ya hawa Walawi.
Katika makabila 12 ya Waisraeli, 11 yalikuwa na urithi. Lakini hawa Walawi, urithi wao ulikuwa Bwana mwenyewe pamoja na zaka na sadaka. Kila muisraeli alilazimika kutoa asilimia 10 ya mapato yake yote na kupeleka kwa hawa Walawi.
Kwa vile zaka ni mali ya Bwana, kila mtu alilazimika kutoa zaka bila kukosa. Ikiwa mtu angeshindwa kulipa zaka kutokana na sababu yeyote ile, mtu yule alipaswa kuifidia zaka ile kwa kutoa kile kiwango cha asilimia kumi na juu yake angeongeza tena asilimia 5. (Walawi 27:31). Zaka haikuwa kitu cha mchezo mchezo. Ilikuwa ni lazima. Mtu alikuwa na haki ya kutumia mali zake baada tu ya mtu huyo kutoa zaka, wala sio kabla ya hapo. Je, wewe unafanya hivyo? Hii inamaana hata sisi tusingeanza kutumia mishahara au mapato yetu mpaka kwanza tuwe tumetoa zaka. Hivyo ndivyo linavyoagiza Neno la Mungu.
Sadaka.
Kuna sadaka za aina tatu;
1. Sadaka za shukrani: “Mtolee Mungu dhabihu za kushukuru, mtimizie aliye juu nadhiri zako.” (Zab 50:14)
2. Sadaka za wahitaji: yaani masikini. (Mdo 3:1-3)
3. Sadaka za sifa: “Basi kwa ajili yake Yeye (Yesu) na tumpe Mungu dhabihu za sifa daima yaani tunda la midomo iiungamayo jina lake.” (Ebr 13:15)
Nini maana za sadaka ya sifa? Sadaka za sifa ni pale ambapo mtu unakabiliwa na mambo magumu, mambo ya kukatisha tamaa, lakini bado unaweza kumsifu Mungu. Mfano ni ule wa yale yaliyomsibu Ayubu. Ayubu baada ya kufiwa na watoto wake wote na kupoteza mali zake zote, lakini bado alibaki akimsifu Mungu akisema; “Bwana ndiye aliyetoa, na yeye amechukuwa, jina la Bana libarikiwe.” (Ayu 1:21).
Mfano mwingine ni ule wa Paulo na Sila. Walikamatwa, walipigwa na walitiwa gerezani. Wakati wakiwa gerezani huku miili ikiwauma kutokana na mapigo, wakiwa wamekata tamaa kama vile Mungu wao hayupo, usiku walianza kumsifu Mungu. Waliimba na kumsifu Mungu huku wafungwa wengine wakiwashangaa kwani ilikuwa si kitu cha rahisi. “Lakini panapo usiku wa manane Paulo na Sila walikuwa wanamuomba Mungu na kumuimbia nyimbo za kumsifu na afungwa wengine walikuwa wakiwasikiliza.” (Mdo 16:25). Baadaye milango ya gereza ilifunguka, na aliachiwa.
Sadaka zitakazo elezewa katika makala hii ni sadaka za Shukrani. Zab. 50:14.
Kazi ya Zaka na Sadaka.
Zaka na sadaka ni za muhimu sana kwani kupitia Zaka na Sadaka ndipo Habari Njema za ufalme wa Mungu zimetangazwa na kuendelezwa hapa duniani sawasawa na maagizo ya Bwana Yesu aliyotuagiza akisema, “Enendeni ulimwenguni mwote mkaihubiri Injili kwa kila kiumbe. Aaminiye na kubatizwa ataokoka. Asiye amini atahukumiwa.” (Mk 16:15-16).
Wengi wa waamini wanayo mawazo potofu na kusema si kazi yao ya kutoa zaka na sadaka bali ni kazi ya wazungu. Itikadi hiyo ni ya kizamani na imepitwa na wakati. Wengi wanaotoa zaka na sadaka kule ulaya ni wakulima na wafanyakazi wa kawaida kama wengi wetu tulivyo. Lakini wamegundua kuwa mishahara yao na mali zao ni mali za Mungu. Wameamua kutoa zaka na sadaka hadi Injili ikatufikia. Mbali na kuifanya Injili ienee duniani, zaka na sadaka hutumika katika kulitegemeza kanisa kwa kuleta maendeleo ya kimwili na ya kiroho kwa watu. Kwa mantiki hiyo, ni lazima kutoa zaka na sadaka.
Kulingana na Mal. 3:8, wale wote wasiotoa zaka na sadaka ni wezi. Wizi upo wa aina mbili. Wizi wa kwanza ni ule wa kuiba kidogokidogo, yaani kudokoadokoa. Mfano, kuna mtu kaweka gunia lake la mahindi sehemu fulani, na wewe unaenda kuiba kidogokidogo, leo debe, kesho kilo40, keshokutwa debe mbili hadi guia lote linaisha. Wizi wa aina ya pili ni ule wa kuiba jumla. Mfano, mtu ameweka gunia lake la mahindi pale, na wewe unaenda kulibeba lote na kuondoka nalo. Hivyo basi, mtu akiwa anaiba kidogokidogo au jumla, ni mwizi tu, kwani wizi ni wizi tu.
Hata katika kumuibia Mungu tupo wezi wa aina mbili. Kuna wezi wanaomuibia Mungu kidogokidogo, yaani wanatoa zaka na sadaka kiduchu. Wenyewe wanaona inatosha bwana. Mfano, mtu anazo shilingi elfu mbili, anachenji ili atoe shilingi mia na zilizobakiza mfukoni atazitumia kwa kunywea pombe mara atokapo kanisani. Kwa jinsi hiyo, wewe ni mwizi.
Mwingine hatoi kabisa huku akijipa moyo kwa kujidanganya kwa maneno mbalimbali pamoja na haya yafuatayo. Utasikia mtu akisema hivi; “Aah bwana wee, hata hii sadaka au zaka hii kidogo natoa kwa basi tu. Kwanza Paroko wetu ananikwaza sana. Pesa zetu tunazo mpa anasaidia ndugu zake. Kwanza ashukuru hata hiki kidogo ninachotoa.”
Ukweli ni kwamba kwa suala la kutoa sadaka na zaka si suala la paroko au padre fulani. Sio suala la hiari bali ni suala la lazima. Ni Mungu anayetaka wewe utoe zaka na sadaka. Anatutaka tutoe zaka na sadaka kwa sababu yeye ndiye aliyetupa vitu hivyo. Ni kwa sababu hiyo. Ametupa wanyama, mishahara, majumba, mali na vitu vingine vya thamani ili tumtolee zaka na sadaka. Hivyo, hatuna sababu yeyote ya msingi ya kutokutoa zaka na sadaka.
Mwingine utamsikia akisema “Aah bwana wee, mimi sitoi sadaka wala zaka. Kisa? Kwanza mshahara wangu ni mdogo. Hautoshi mimi na mke wangu wala na watoto wangu. Sasa nitatoaje zaka na sadaka?”
Ndugu zangu, hebu tuyasikie maneno ya Mungu; “Aliye muaminifu katika lililo dogo sana, huwaminifu katika lililo kubwa pia. Na aliye dhalimu katika lililo dogo, huwa dhalimu katika lililo kubwa pia.” (Lk 16:10). Mfano, ikiwa katika mshahara wako wa sasa wa shilingi 30,000/= unashindwa kutoa zaka ya Sh. 3,000/= kwa mwezi, Mungu gani atakayekupa wewe mshahara wa Sh. 500,000/= ili baadae umtolee zaka ya Sh. 50,000/= kwa kila mwezi, wakati wewe unashindwa kutoa Sh. 3,000/= katika mshahara wako wa Sh. 30,000/=? Haiwezekani. Ndiyo maana Mungu amekudhibiti, huwezi kupata mshahara mkubwa. Na hupati ng’o.
Kazi ya zaka ni kufungua baraka za mbinguni. (Mal. 3:10) Milango ya mibaraka ya mbinguni inafunguliwa na zaka na sadaka tunazotoa. Kwa vile wewe hutoi zaka, huwezi kubarikiwa. Hutapata mshahara mkubwa, hutapata pato la kutosha. Utabaki hapohapo ulipo, na kuendelea kulalamika tu kila siku. Maana wewe ni mchoyo.
Mfano, wazazi wanaweza kujua kwamba mtoto wao fulani atakapokuwa mkubwa hawezi kutunza fedha, hasa kutokana na matumizi ya fedha ndogondogo wanazompa mtoto wao. Mathalani, wamempa mtoto wao Sh. 2000/= kwa matumizi ya wiki, eti baada ya siku mbili anakuja na kulalamika kuwa ile hela imeisha. Unampa hela nyingine na baada ya siku moja anakuja tena akilalamika tena. Hii inonyesha jinsi mtoto asivyoweza kutunza fedha, na hata akiwa mkubwa hali itakuwa ni hiyo hiyo, kwani atakuwa mbadhilifu.
Na Mungu ni hivyo hivyo. Kesha kujua wewe kutokana na mshahara wako wa Sh. 30,000/= ambao unaupata sasa hivi, na kushindwa kumtolea zaka na sadaka. Kesha kujua wewe ni mchoyo na anauhakika akikupa Sh. 1,000,000/= huwezi na hutakuwa tayari kutoa laki moja kama sehemu yako ya zaka kwa kila mwezi. Kwa hivyo unabaki kama ulivyo. Kila siku njaa, kila siku tabu, kila siku madeni, kila siku malalamiko na kila siku kukosa amani. Sababu yenyewe mshahara mdogo. Hiyo ndiyo laana ya ufukara. Ndugu, tusipotoa zaka na sadaka, tunapata laana, na laana yenyewe ni ufukara.
Mungu kwa kinywa cha nabii Hagai anatuambia; “Ninyi msiotoa zaka na sadaka, mtapanda mbegu nyingi, mtavuna kidogo. Mtakula lakini hamtashiba, mtakunywa lakini hamtajazwa na vinywaji. Mtajivika nguo lakini hamtapata joto, na yeye atakayepata mshahara atapata mshahara ili autie kwenye mfuko uliotobokatoboka.” (Hag 1:6)
Ndugu yangu, unalalamika mshahara hautoshi, au pato unalopata halitoshi, ndio! Unalalamika njaa, ndio! Unalalamika unapanda kwa wingi na kupata kidogo, ndio! Hiyo ni laana ya ufukara, kwa sababu hutaki kumtolea Mungu. Tunamuibia Mungu zaka na sadaka. Neno la Mungu linasema hivyo.
Hivyo, kama bado hujafunguka kwa kumtolea Mungu zaka na sadaka kwa kujisingizia au kujibandikizia vijisababu visivyo vya msingi pamoja na kwamba pato lako ni kidogo. Mungu hatokubariki zaidi ya hapo ulipo mpaka umeanza kuwa muaminifu. Maana kama katika Sh. 1,000/= unashindwa kumpa Sh. 100/= kwa kila mwezi, amini Mungu hatokupa 100,000/= kwa sababu anajua hutakuwa tayari kumtolea Sh. 10,000/= kwa kila mwezi. Mwenye akili timamu anajua ukweli huo.
Na wewe ndugu yangu unayesema, “mimi sitoi zaka na sadaka, ninatoa kidogo tu eti kwa sababu paroko ananikwaza, eti matumizi yake siyapendi sijui nini na nini”, hebu sikiziliza Mungu anavyokuambia sasa. “Msihukumu msije mkahukumiwa, kwakuwa hukumu ile muhukumuyo ndiyo mtakayo hukumiwa, na kipimo kile mpimiacho, ndicho, mtakacho pimiwa.” (Mt. 7:1-2). Usiache kutoa zaka eti unakwazwa na matumizi ya paroko au padre fulani, la hasha. Neno lina sema usihukumu usije ukahukumiwa, pili, kipimo kile mpimiacho ndicho mtakachopimiwa. Ndiyo maana baraka, mapato katika nyumba yako yamepungua. Unahangaika, umekata tamaa maana kile unachopimia ndicho Mungu anachokupimia.
Yesu kama Mungu, kwa vile ilikuwa ni sehemu ya sheria, naye alitoa zaka na sadaka. Ikiwa huyu Yesu tunayemfuata, tayari ametoa zaka na sadaka, wewe ni nani ushindwe na hata ukatae kutoa zaka na sadaka? Yesu na mitume walitoa zaka na sadaka. (Mt 17:24-27). Hivyo, narudia tena kwa kusema, tusipotoa zaka na sadaka, sisi ni wezi na tunapokea laana ya ufukara.
KANUNI ZA MSINGI ZA UTOAJI WA KIKRISTO
Kwa kuwa utoaji wa kweli wa Kikristo unatokana na neema ya Mungu ambayo ni lazima kuiomba, neema itendayo kazi ndani ya muumini, ni wazi kwamba utoaji wa kweli wa Kikristo hububujika kutokana na uhusiano mwema wa mtu na Mungu. Wakristo wa Mekadonia (2 Kor. 8:12), walikuwa katika njia sahihi maana, ”……kwanza walijitoa nafsi zao kwa Bwana…” Mambo mengine yote yanatokana na hatua hii.
Zifuatazo ni kanuni nyingine mbili zisizo epukika:
Kwanza, ni lazima kuwepo na NIA YA HIARI. (2 Kor. 8:12). Nia ya hiari husababish kutoa kwa ukunjufu wa moyo ambako ndiko Mungu apendako. “Kila mtu na atende kama alivyokusudia moyoni mwake, si kwa huzuni, wala si kwa lazima; maana Mungu humpenda yeye atoaye kwa moyo wa ukunjufu.” (2 Kor 9:7). Kutoa bila maning’uniko, kinyongo, au kulazimishwa ikiwa kuna NIA ya HIARI. Utoaji uwe wa furaha siyo mzigo. Utayari wa NIA hufanya tendo la utoaji liwe la ibada ya kweli.
Pili, Paulo mtume, anatamka kwamba penye nia ya hiari “hukubaliwa kwa kadiri ya alivyonavyo mtu, si kwa kadiri asivyonavyo.” Utoaji wa kadiri ya uwezo wa mtu ni kanuni inayofundishwa katika Biblia nzima. Ndiyo maana utoaji wa fungu la kumi ni njia bora ya utoaji; inafanya mzigo ubebwe kwa usawa. Mungu hupokea kile kilichotolewa kwa roho safi ikiwa kimetolewa kulingana na uwezo wa mtu.
Ukweli huu unathibitishwa na tendo la Yesu kumsifia yule mjane ambaye akiweka sarafu ndogo mbili katika sanduku la sadaka. (Mk 12:42-44). Mbele ya Yesu, huyu mjane alitoa zaidi ya wale matajiri ambao wameleta fedha nyingi za ziada. Ila yule majane aliweka fedha zote alizokuwa nazo. MUNGU HAANGALII KIASI KILICHOTOLEWA BALI KILE KILICHOSALIA.
Katika 2 Kor 9:6, Mtume Paulo anatumia kanuni ya kulima ambayo inafanana na utoaji wa Kikristo. Mkulima apandaye mbegu kidogo, hawezi kutarajia mavuno makubwa. Ni pale apandapo mbegu za kutosha, na ikiwa hali ni nzuri, anaweza kutarajia mavuno tele. Kwa njia hiyo hiyo, Mtume Paulo anasema muumini anapotoa kulingana na alivyo navyo, na akifanya hivyo kwa moyo mkunjufu kwa Mungu, kile atoacho kinakuwa kama mbegu iliyopandwa kwenye udongo. Haitaonekana tena bali kutokana na hiyo mbegu, mavuno yatachipuka kulingana na mbegu zilizopandwa.
Wakulima ni wenye hekima kuliko wakristo wengi. Hata kunapokuwa na upungufu wa chakula, wao wanapanda mbegu kwani wanajua kwamba pasipo kupanda, hakuna kuvuna. Lazima ieleweke kwamba hatupaswi kutoa ili tupate. Nia kama hiyo haikubaliki mbele za Mungu. Tunatoa kwa sababu ni haki kutoa. Mungu ndiye asitawishaye mavuno. Tunamwachia yeye matokeo. Baraka ya Mungu ni zaidi ya fedha na inaenea katika sehemu zote za maisha yetu.
NEEMA YA KUTOA
Mungu anataka watu wake wabarikiwe kwa njia ya kutoa. Lakini inawezekana kutoa bila kupata baraka kwa sababu NIA ni ya muhimu, na Mungu anatazama moyo.
§ Utoaji usio mpendeza Mungu;
1. Kutoa kwa nia ya kujionyesha kwa watu (Mt.6:1-4)
2. Kutoa kwa huzuni (2 Kor. 9:7)
3. Kutoa kisheria (Mt. 23:23)
4. Kutoa ili kupata (Efe 6:1)
5. Kutoa kidogo kuliko pato lako halisi (Mt. 12:42-44)
§ Utoaji unaompendeza Mungu:
1. Kutambua kwamba vyote tulivyonavyo vyatoka kwake (1 Nya. 29:14)
2. Kumtolea Mungu
3. Kutoa kwa furaha toka moyoni. (2 Kor. 9:7)
4. Kutoa kwa ukarimu, kadiri Bwana alivyokufanikisha. (Rum. 12:8)
HITIMISHO.
Baada ya kusoma kwa makini haya yote, Mungu mwema, mabaye anataka sasa uanze maisha mapya, anakuomba sana kuanza kufanya toba ya dhati endapo kwa muda mrefu hukuwa unatoa zaka na sadaka inavyostahili kwa Mungu. Toba hii ihitimishwe kwa kupokea vema na sahihi na kwa ibada sakramenti ya Kitubio ili kupata msamaha wa Mungu. Mungu atakusamehe makosa yako yote na kusahau dhambi zako zote, na hivyo kukupatia neema ya utakaso na kuwa kiumbe kipya na kuanza sasa maisha mapya. Baada ya hapo, anza sasa bila kuchelewa kutoa zaka na sadaka kwa UAMINIFU WAKO WOTE, TENA KWA FURAHA BILA HUZUNI WALA KUREGEA TENA.
Mungu anatuambia kwa kinywa cha Mt. Paulo; “Kwa maana hatukuja na kitu duniani, tena hatuwezi kutoka na kitu.” (1 Tim. 6:7), Ayubu anaongezea kwa kusema; “Mimi nilitoka tumboni mwa mama yangu nili uchi, nami nitarudi tena huko nili uchi vile vile.” (Ayu. 1:21). Ukweli huu unadhihirishwa na maneno yafuatayo; “Kwa maana sisi, wenyeji wetu uko mbinguni..” (Fil 3:20). Kristu anatutahadharisha akisema; “Kwani atafaidiwa nini mtu akiupata ulimwengu wote, na kupata hasara ya nafsi yake?” (Mt. 16:26). Dunia na fahari yake yote itapita, lakini Neno la Bwana halitapita. Angalia usiwe unajiwekea hazina duniani na kuja kuambiwa kama alivyoambiwa tajiri mpumbavu “ Mpumbavu wewe, usiku huu wa leo wanataka roho yako! Na vitu ulivyojiwekea tayari vitakuwa vya nani?” (Lk. 12:20).
SIFA NA UTUKUFU NI KWA MUNGU. ALELUYA
No comments:
Post a Comment